Vorige week zijn de begrotingsafspraken voor 2014 gepresenteerd. Hierbij kwam het opnieuw invoeren van de stortbelasting aan de orde. Volgens de planning moet de belasting op storten van afval in 2014 worden ingevoerd. In dat jaar moet de maatregel 25 miljoen opleveren en de jaren erna 100 miljoen. De belasting wordt gezien als een maatregel om zoveel mogelijk grondstoffen te recyclen. Een zogenaamde ‘vergroening’ van het belastingstelsel. In de ogen van Afvalzorg heeft deze maatregel echter een averechts effect.
Historie stortbelasting
De stortbelasting is ingevoerd in 1996 en geleidelijk steeds verder verhoogd. In de beginjaren heeft de maatregel zeker een sturende werking gehad. Meer afval werd verbrand (hoger op de ladder). Medio 2009 was er ruim voldoende verbrandingscapaciteit en werd er geen brandbaar afval meer gestort. De belasting had toen geen sturende functie meer. Op 1 januari 2012 is de belasting dan ook afgeschaft. De hoeveelheid gestort afval in Nederland is in 2012 wel toegenomen. Dit werd veroorzaakt doordat bedrijven een buffer hadden opgebouwd anticiperend op de afschaffing van de belasting. De afschaffing heeft echter niet geleid tot beleidsmatig ongewenst gedrag.
Geen “vergroenende” werking
Het opnieuw invoeren van een stortbelasting is naar de mening van Afvalzorg juist geen prikkel om meer afval te recyclen. Alleen afval dat niet op een andere (betere) wijze verwerkt kan worden, zoals bijvoorbeeld asbest, komt op dit moment terecht op de stortlocaties. De stortbelasting wordt opnieuw ingevoerd onder de noemer van “vergroening van het belastingstelsel”. Volgens Afvalzorg is deze vergroenende werking echter nihil. Het gaat om een belasting op afvalstromen die niet gerecycled of verbrand kunnen worden. Afval waar dus geen andere verwerkingsmogelijkheid voor is dan storten. De geplande inkomsten (100 mln na 2014) komen neer op een belastingtarief van gemiddeld 50 Euro per ton. Dit leidt er mogelijk toe dat ontdoeners van stortafval gaan kijken naar andere, goedkopere mogelijkheden. Bijvoorbeeld export van stortafval of het wegmengen van stromen wordt dan aantrekkelijker. Een ongewenste ontwikkeling die haaks staat op het beleid van de branche en de overheid.
CPB
Het is nog onduidelijk hoe de belastingtarieven op storten er precies uit gaan zien. Het begrotingsakkoord ligt nu ter beoordeling bij het Centraal Planbureau (CPB). Als het aan Afvalzorg ligt, is het idee snel weer van de baan!
De Vereniging Afvalbedrijven heeft een Factsheet gepubliceerd waarin de ontwikkelingen van storten door de jaren heen en het effect van de afvalstoffenbelasting op een rij zijn gezet.